ಕನ್ನಡ ಸಂಧಿಗಳು

ಕನ್ನಡ ಸಂಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ವಿಧಗಳಿವೆ

೧. ಲೋಪ ಸಂಧಿ

೨. ಆಗಮ ಸಂಧಿ

೩. ಆದೇಶ ಸಂಧಿ

೧. ಲೋಪ ಸಂಧಿ:-

ಪೂರ್ವ ಪದದ ಕೊನೆಯ ಸ್ವರದ ಮುಂದೆ ಉತ್ತರ ಪದದ ಮೊದಲ ಸ್ವರ ಬಂದು ಸಂಧಿಕಾರ್ಯ ನಡೆದಾಗ ಪೂರ್ವ ಪದದ ಒಂದಕ್ಷರ ಲೋಪವಾಗುವುದಕ್ಕೆ "ಲೋಪಸಂಧಿ" ಎನ್ನುವರು.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ:- 

೧. ಮೇಲೆ+ಇಟ್ಟು = ಮೇಲಿಟ್ಟು

ಮೇಲಿನ ಸಂಧಿಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲೆ ಎಂಬ ಪೂರ್ವಪದದ ಕೊನೆಯ ಸ್ವರ ಎ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಲೋಪವಾಗಿದೆ.

೨. ಮಾತು+ಇಲ್ಲ = ಮಾತಿಲ್ಲ

ಇಲ್ಲಿ ಮಾತು ಎಂಬ ಪೂರ್ವಪದದ ಕೊನೆಯ ಸ್ವರ ಉ ಎಂಬುದು ಲೋಪವಾಗಿದೆ. 

ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳು

ನಾನು+ಒಬ್ಬ = ನಾನೊಬ್ಬ.             : ಉ ಸ್ವರ ಲೋಪವಾಗಿದೆ.

ಹುಡುಗರು+ಎಲ್ಲ = ಹುಡುಗರೆಲ್ಲ.   : ಉ ಸ್ವರ ಲೋಪವಾಗಿದೆ.

ನಿನಗೆ +ಅಲ್ಲದೆ = ನಿನಗಲ್ಲದೆ.         : ಎ ಸ್ವರ ಲೋಪವಾಗಿದೆ.

೨. ಆಗಮ ಸಂಧಿ:-

ಸ್ವರದ ಮುಂದೆ ಸ್ವರವು ಬಂದು ಸಂಧಿಕಾರ್ಯಾ ನಡೆಯುವಾಗ ಒಂದು ಅಕ್ಷರ ಆಗಮವಾದರೆ ಅದನ್ನು ಆಗಮ ಸಂಧಿ ಎನ್ನುವರು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವ (ವ್+ಅ) ಇಲ್ಲವೇ ಯ (+ಅ) ಅಕ್ಷರಗಳು ಆಗಮವಾಗಿ ಬರುತ್ತವೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ:-

೧. ಮನೆ+ಅನ್ನು = ಮನೆಯನ್ನು

ಈ ಪದದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪದದ ಅ ಸ್ವರದ ಬದಲು ಸಂಧಿಕಾರ್ಯದ ನಂತರ ಯ ಎಂಬ ಅಕ್ಷರ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ.

೨. ಪತ್ರ+ಅನ್ನು = ಪತ್ರವನ್ನು

ಈ ಪದದಲ್ಲಿ ಅ ಸ್ವರದ ಬದಲು ವ ಎಂಬ ಅಕ್ಷರ ಬಂದು ಸೇರಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳು

ಮಗು+ಅನ್ನು = ಮಗುವನ್ನು      : ವ ಆಗಮವಾಗಿದೆ.

ಮಳೆ+ಅಲ್ಲಿ = ಮಳೆಯಲ್ಲಿ         : ಯ ಆಗಮವಾಗಿದೆ.

೩. ಆದೇಶ ಸಂಧಿ:-

ಇಲ್ಲಿ ಸಂಧಿ ಕಾರ್ಯ ನಡೆದಾಗ ಉತ್ತರ ಪದದ ಮೊದಲನೆಯ ಅಕ್ಷರವು ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕ, ತ,ಪ ವ್ಯಂಜನಾಕ್ಷರಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಗ,ದ,ಬ ವ್ಯಂಜನಾಕ್ಷರಗಳು ಆದೇಶವಾಗಿ ಬರುವುದಕ್ಕೆ "ಆದೇಶ ಸಂಧಿ" ಎನ್ನುವರು.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ:-

೧. ಕೋಪ+ಕೊಂಡು = ಕೋಪಗೊಂಡು

ಮೇಲಿನ ಸಂಧಿ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೊಂಡು ಎಂಬ ಕ (ಕೊ) ಅಕ್ಷರದ ಬದಲಿಗೆ ಕೋಪಗೊಂಡು ಎಂಬ ಪದದಲ್ಲಿ ಗ(ಗೊ) ಎಂಬ ಅಕ್ಷರ ಬಂದಿದೆ.

೨. ಬೆಟ್ಟ+ತಾವರೆ = ಬೆಟ್ಟದಾವರೆ

ಇಲ್ಲಿ ಸಂಧಿ ಕಾರ್ಯ ನಡೆಯುವಾಗ ತ(ತಾ) ಅಕ್ಷರದ ಬದಲಿಗೆ ದ(ದಾ) ಅಕ್ಷರ ಬಂದಿದೆ.

ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳು

ಕಣ್+ಪನಿ = ಕಂಬನಿ    : ಪ ಬದಲು ಬ ಆದೇಶವಾಗಿ ಬಂದಿದೆ.

ಹೂ+ತೋಟ = ಹೂದೋಟ : ತ ಬದಲು ದ ಆದೇಶವಾಗಿ ಬಂದಿದೆ.