ಒಂದೇ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪದಗಳನ್ನು 'ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದಗಳು' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಒಂದು ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಈ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಥದ ಸಾಮ್ಯತೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಅವುಗಳ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪದದ ಬಳಕೆಯು ಸಂದರ್ಭ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಪದಗಳನ್ನು
ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
|
1 |
ನೀರು |
ಜಲ, ಅಂಬು, ಪಯ, ಉದಕ |
|
2 |
ಸಮುದ್ರ |
ಜಲಧಿ, ಅಂಬುಧಿ, ಶರಧಿ, ಕಡಲು, ವಾರಿಧಿ, ರತ್ನಾಕರ
, ಅಬ್ದಿ |
|
3 |
ಮೋಡ |
ಮೇಘ, ಅಂಬುದ, ಮುಗಿಲು, ವಾರಿದ, ಘನ,
ಅಬ್ದ |
|
4 |
ಕಮಲ |
ಜಲಜ, ಅಂಬುಜ, ನೀರಜ, ಪಂಕಜ, ವಾರಿಜ,
ತಾವರೆ, ಅರವಿಂದ, ಪದ್ಮ, ನಳಿನ, ಇಂದಿವರ, ರಾಜೀವ, ಪುಷ್ಕರ |
|
5 |
ಕೈ |
ಹಸ್ತ, ಕರ, ಪಾಣಿ |
|
6 |
ಆನೆ |
ಹಸ್ತಿ , ಕರಿ , ಗಜ,
ಕುಂಜರ |
|
7 |
ದುಂಬಿ |
ಮಿಲಿಂದ, ಭ್ರಮರ, ಮಧುಪ, ಮಧುಕರ, ಭೃಂಗ |
|
8 |
ಕಣ್ಣು |
ನಯನ, ಅಕ್ಷಿ , ಚಕ್ಷು, ಲೋಚನ, ನೇತ್ರ
|
|
9 |
ಗೆಳೆಯ
|
ಮಿತ್ರ, ಸಖ, ಸ್ನೇಹಿತ,ಸಹಪಾಠಿ,
ಸಹಚರ |
|
10 |
ಸೂರ್ಯ
|
ನೇಸರ , ರವಿ, ದಿನಕರ, ಭಾನು, ಭಾಸ್ಕರ, ಪ್ರಭಾಕರ, ದೀನೇಶ, ಮಾರ್ತಾಂಡ, ಅರ್ಕ, ಛಾಯಾಪತಿ, ದಿವಾಕರ |
|
11 |
ರಾಜ |
ಅರಸ, ದೊರೆ, ಭೂಪತಿ , ಮಹಿಮತಿ , ನರೇಶ, ನೃಪತಿ, ಭೂಪಾಲ, ಅಧಿಪತಿ
|
|
12 |
ದೇವರು |
ಭಗವಂತ, ಈಶ್ವರ, ಪರಮಾತ್ಮ,
ಪ್ರಭ, ದೈವ, ಪರಮೇಶ್ವರ, ವಿಧಾತಾ |
|
13 |
ಮನೆ |
ಆಲಯ, ಗೃಹ, ನಿಕೇತನ,
ಸದನ |
|
14 |
ಗಣೇಶ |
ಗಜಾನನ, ಲಂಬೋದರ, ವಿನಾಯಕ, ಏಕದಂತ, ಗೌರಿಸುತ, ಗಣಪತಿ, ಕಪಿಲ, ಭಾಲಚಂದ್ರ, ಹೇರಂಭ |
|
15 |
ಮಗ |
ಪುತ್ರ, ಕುವರ, ಸುತ, ಅತ್ಮಜ, ತನಯ, ತನುಜ, ಸೂನು |
|
16 |
ಮಗಳು |
ಪುತ್ರಿ, ಸುತೆ, ಕುಮಾರಿ,
ಅತ್ಮಜೆ, ತನಯೇ, ತನುಜೆ |
|
17 |
ತಂದೆ |
ಪಿತ, ಅಪ್ಪ , ಅಯ್ಯ , ಜನಕ |
|
18 |
ತಾಯಿ |
ಅಮ್ಮ, ಅಬ್ಬೆ, ಜನನಿ, ಮಾತೆ, ಅವ್ವ
|
|
19 |
ಆಕಾಶ |
ಆಗಸ, ಗಗನ, ಬಾನು, ಅಂತರಿಕ್ಷ , ನಭ, ವ್ಯೋಮ, ಮಹಾನೀಲ, ಅಂಬರ,
ಖಗೋಳ, ನಭಮಂಡಲ |
|
20 |
ಭೂಮಿ |
ಮಹಿ, ಪೃಥ್ವಿ, ಭೂ, ನೆಲ, ಧರಣಿ, ಧರೆ, ಧರಿತ್ರಿ, ವಸುಂಧರೆ, ಇಳೆ, ವಸುಧೆ |
|
21 |
ಚಂದ್ರ
|
ಚಂದಿರ, ಹಿಮಕರ, ಶಶಿ, ಹಿಮಾಂಶು, ರಾಕೇಶ, ತಿಂಗಳು, ನಿಶಾಕರ, ರಜನೀಶ, ಮಾಯಾಂಕ, ಮೃಗಾಂಕ |
|
22 |
ರಾತ್ರಿ
|
ನಿಶಾ, ರಜನಿ, ಶರ್ವರಿ, ಯಾಮಿನಿ |
|
23 |
ನದಿ |
ಹೊಳೆ, ಸರಿತಾ, ಹೊನಲು, ವಾಹಿನಿ, ತರಂಗಿಣಿ, ಪ್ರವಾಹಿನಿ |
|
24 |
ಪರ್ವತ
|
ಗಿರಿ, ಗುಡ್ಡ, ಬೆಟ್ಟ, ಅಚಲ, ಶೈಲ, ತುಂಗ, ಮಲೆ |
|
25 |
ಬೆಂಕಿ
|
ಅಗ್ನಿ, ಅನಲ, ಜ್ವಾಲಾ, ಪಾವಕ |
|
26 |
ಕಲ್ಲು
|
ಶಿಲೆ, ಪಾಷಾಣ, ಶೈಲ, ಶಿಲ್ಪ |
|
27 |
ಕಾಡು |
ಅರಣ್ಯ, ಅಡವಿ, ವನ, ಕಾನನ, ಅಟವಿ
|
|
28 |
ಹಾಲು |
ಕ್ಷೀರ, ಪಯ, ದುಗ್ಧ
|
|
29 |
ಸ್ಮಶಾನ |
ಮಸಣ, ರುದ್ರಭೂಮಿ |
|
30 |
ಪಾರ್ವತಿ |
ಶೈಲಜಾ, ಗೌರಿ, ಗಿರಿಜಾ, ದಾಕ್ಷಾಯಿಣಿ |
|
31 |
ಅಮೃತ |
ಅಮರ್ದು, ಸುಧೆ, ಪಿಯೂಷ, ಸೋಮ |
|
32 |
ರಾಕ್ಷಸ |
ಅಸುರ, ದಾನವ, ರಕ್ಕಸ, ನಿಶಾಚರ
|
|
33 |
ಕತ್ತಲು |
ತಮ, ಅಂಧಕಾರ, ತಿಮಿರ, ತಮಸ್ |
|
34 |
ಪಂಡಿತ |
ಕೋವಿದ, ಜ್ಞಾನಿ, ಬಲ್ಲವ, ಪ್ರಾಜ್ಞ,
ವಿದ್ವಾನ |
|
35 |
ಪರೋಪಕಾರ |
ಹಿತ, ಉಪಕಾರ, ಸಹಾಯ, ಪರಹಿತ |
|
36 |
ಬ್ರಾಹ್ಮಣ |
ಹಾರವ, ದ್ವಿಜ, ವಿಪ್ರ |
|
37 |
ಕೊಳಲು |
ವೇಣು, ವಂಶಿ , ಮುರಳಿ |
|
38 |
ಗಂಗೆ |
ಭಾಗೀರಥಿ, ಜಾಹ್ನವಿ,
ಮಂದಾಕಿನಿ, ಸುರನದಿ, ದೇವನದಿ, ತ್ರಿಪಥಗಾ, ವಿಶ್ನುಪಗಾ |
|
39 |
ಯಮುನೆ |
ಕಾಲಿಂದಿನಿ, ಸುರ್ಯಸುತೆ, ತರಣಿಜಾ, ಅರ್ಕಜಾ , ಜಮುನಾ ನೀಲಂಬರಾ |
|
40 |
ಶಿವ |
ಶಂಕರ, ಅಶುತೋಶ, ಈಶಾನ, ವಾಮದೇವ, ಹರ, ನೀಲಕಂಠ, ಚಂದ್ರಮೌಳಿ, ರುದ್ರ, ನಟರಾಜ, ಮಹೇಶ, ಗಂಗಾಧರ |
|
41 |
ಲಕ್ಷ್ಮೀ
|
ಶ್ರೀ, ಲಕುಮಿ, ರಮಾ,
ಇಂದಿರಾ, ಹರಿಪ್ರಿಯಾ, ಪದ್ಮಜಾ, |
|
42 |
ವಿಷ್ಣು
|
ಹರಿ, ನಾರಾಯಣ, ಜನಾರ್ದನ , ಲಕ್ಷ್ಮಿಕಾಂತ, ಪದ್ಮನಾಭ, ಮುಕುಂದ, ಲಕ್ಷ್ಮೀಶ , ಶ್ರೀಕಾಂತ, ರಮಾಕಾಂತ,
ಅನಂತ, ಅಚ್ಯುತ, ವನಮಾಲಿ |
|
43 |
ಹಕ್ಕಿ
|
ಪಕ್ಷಿ, ಖಗ, ವಿಹಂಗ,
ನಭಚರ |
|
44 |
ಮಳೆ |
ವರ್ಷಾ, ವೃಷ್ಟಿ |
|
45 |
ಗಾಳಿ |
ವಾಯು, ಸಮೀರ, ಅನಿಲ, ಪವನ, ಪವಮಾನ
|
|
46 |
ಕೃಷ್ಣ |
ಮುರಾರಿ, ಗೋಪಾಲ, ಗೋವಿಂದ, ಪಾರ್ಥಸಾರಥಿ, ಮುರಳಿಧರ, ಮಧುಸೂದನ, ಮೋಹನ, ಗೋಪಿವಲ್ಲಭ, ಗಿರಿಧರ, ಚಕ್ರಪಾಣಿ
|
|
47 |
ರಾಮ |
ಪುರುಷೋತ್ತಮ , ರಾಘವ, ಸೀತಾಪತಿ, ರಘುಪತಿ, ರಘುನಾಥ |
|
48 |
ಸೀತೆ |
ವೈದೇಹಿ, ಜಾನಕಿ, ಮೈಥಿಲಿ
|
|
49 |
ಕುದುರೆ
|
ಅಶ್ವ , ತುರುಗ, ಹಯ
|
|
50 |
ಅಧ್ಯಾಪಕ
|
ಶಿಕ್ಷಕ, ಗುರು, ಆಚಾರ್ಯ, ಉಪಾಧ್ಯಾಯ |
|
51 |
ಕವನ |
ಪದ್ಯ, ಕಾವ್ಯ , ಹಾಡು, ಕವಿತೆ |
|
52 |
ಹೂವು |
ಪುಷ್ಪ, ಕುಸುಮ, ಸುಮನ,
ಪ್ರಸೂನ |
|
53 |
ಗುಡಿ |
ದೇವಾಲಯ, ಮಂದಿರ, ಧಾಮ |
|
54 |
ಕತ್ತಿ |
ಖಡ್ಗ, ಅಲಗು, ಅಸಿ |
|
55 |
ಅಣ್ಣ |
ಅಗ್ರಜ, ಭ್ರಾತೃ , ಹಿರಿಯಣ್ಣ |
|
56 |
ಅಕ್ಕ |
ಅಗ್ರಜೆ, ಹಿರಿಯಕ್ಕ |
|
57 |
ಸ್ತ್ರೀ |
ಮಾನಿನಿ, ಮಹಿಳೆ, ಹೆಣ್ಣು, ಅಂಗನೆ,
ಲಲನೆ |
|
58 |
ಹಾವು |
ಸರ್ಪ, ಭುಜಂಗ, ನಾಗ, ಪನ್ನಗ, ಶೇಷ,
ಅಹಿ, ಉರಗ , ಫಣಿ |
|
59 |
ಮದುವೆ |
ಲಗ್ನ , ವಿವಾಹ, ಕಲ್ಯಾಣ |
|
60 |
ಮಂಗ |
ಕೋತಿ, ಕಪಿ, ವಾನರ, ಮರ್ಕಟ, ಕೋಡಗ |
|
61 |
ಗಂಡ |
ರಮಣ , ಪತಿ, ವಲ್ಲಭ , ಕಾಂತ, ಪ್ರಿಯ
|
|
62 |
ಹೆಂಡತಿ |
ಪತ್ನಿ , ವಲ್ಲಭೆ , ಕಾಂತೆ ,
ಭಾರ್ಯ, ಅರ್ಧಾಂಗಿನಿ, ಪ್ರಿಯೆ |
|
63 |
ಧನ |
ಹಣ, ನಗದು, ಕಾಂಚಾಣ , ಸಿರಿ, ದುಡ್ಡು , ಕಾಸು |
|
64 |
ಧನಿಕ |
ಶ್ರೀಮಂತ, ಬಲ್ಲಿದ , ಸಿರಿವಂತ
|
|
65 |
ಕಾಮ |
ಮಾರ, ಮನ್ಮಥ , ಮದನ , ಅನಂಗ,
ಕಂದರ್ಪ, ರತಿಪತಿ, ಮನಸಿಜ |
|
66 |
ದಾರಿ |
ಪಥ , ಮಾರ್ಗ |
|
67 |
ಮರ |
ವೃಕ್ಷ , ತರು , ಪಾದಪ |
|
68 |
ಸುವಾಸನೆ |
ಪರಿಮಳ, ಸಂಪದ , ಸುಗಂಧ, ಕಂಪು, ಸೌರಭ |
|
69 |
ಮಗು |
ಕೂಸು, ಕಂದ, ಪಾಪ, ಶಿಶು, ಹಸುಳೆ |
|
70 |
ಬಂಗಾರ |
ಚಿನ್ನ , ಹೇಮ, ಸುವರ್ಣ |
|
71 |
ಬಾಯಾರಿಕೆ |
ತೃಷೆ, ತೃಷ್ಣಾ, ದಾಹ |
|
72 |
ನಕ್ಷತ್ರ |
ತಾರೆ , ಚುಕ್ಕೆ |
|
73 |
ಯುದ್ಧ |
ಸಮರ, ಕದನ, ಕಾಳಗ, ರಣ, ಧುರ |
|
74 |
ದ್ರೌಪದಿ |
ಪಾಂಚಾಲಿ, ಕೃಷ್ಣೆ, ಯಾಜ್ಞಸೇನಿ
|
|
75 |
ಅರ್ಜುನ |
ಪಾರ್ಥ, ಕಿರೀಟಿ, ಸವ್ಯಸಾಚಿ, ಗಾಂಢೀವಿ, ಧನಂಜಯ |
|
76 |
ಬಾವುಟ |
ಧ್ವಜ, ಕೇತನ, ಗುಡಿ, ಪತಾಕ |
|
77 |
ಹುಲಿ |
ವ್ಯಾಘ್ರ, ಪುಲಿ, ಪುಂಡರೀಕ |
|
78 |
ಸಿಂಹ |
ವನರಾಜ. ಕೇಸರಿ, ಮೃಗರಾಜ |
|
79 |
ಆಕಳು |
ಗೋವು, ದನ, ತುರು , ರಾಸು, ಧೇನು |
|
80 |
ಹಣೆ |
ಲಲಾಟ , ನೊಸಲು, ಭಾಲ, ಪಾಲ, ನಿಟಿಲ |
|
81 |
ತಲೆ |
ಮಂಡೆ , ಮಸ್ತಕ, ಶಿರ, ಕಪಾಲ |
|
82 |
ಮುಖ |
ವದನ, ಮೊಗ, ವಕ್ತ್ರ, ಮೋರೆ, ಆನನ
|
|
83 |
ರಕ್ತ |
ರುಧಿರ, ನೆತ್ತರು |
|
84 |
ದೇಹ |
ಶರೀರ, ಕಾಯ , ತನು, ಒಡಲು |
|
85 |
ಸಾವು |
ಮರಣ, ಜವ , ನಿಧನ , ಮಡಿ , |
|
86 |
ತೊಂದರೆ |
ಉಪಟಳ ,ಉಪದ್ರವ, ಪೀಡನೆ |
|
87 |
ವಿನಂತಿ |
ಬಿನ್ನಹ , ವಿಜ್ಞಾಪನೆ, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ
|
|
88 |
ಬುದ್ಧಿ |
ಚಿತ್ತ, ಮನಸ್ಸು ,ಮನ, ಅಂತರಂಗ |
|
89 |
ಚೆಂದ |
ಸೊಗಸು, ಸುಂದರ, ಚೆನ್ನ |
|
90 |
ಸಂತೋಷ |
ಸಂತಸ , ಆನಂದ, ಖುಷಿ, ಪ್ರಮೋದ,
ಹರ್ಷ, ಮೋದ |
|
91 |
ಅನುಪಮ |
ಅನನ್ಯ , ಅಪೂರ್ವ |
|
92 |
ಅವಮಾನ |
ಅಪಮಾನ, ತಿರಸ್ಕಾರ,ನಿರಾದರ |
|
93 |
ಅಪ್ಸರೆ |
ದೇವಾಂಗನೆ , ಸುರಾಂಗನೆ, ದೇವಕನ್ಯೆ
|
|
94 |
ಕಣ್ಣೀರು |
ಕಂಬನಿ, ಅಶ್ರು |
|
95 |
ಆತ್ಮ |
ಚೇತನ, ಚೈತನ್ಯ, ಜೀವ, ವಿಭು |
|
96 |
ಮೊದಲು |
ಆರಂಭ , ಶುರು, ಆದಿ, ಪ್ರಥಮ, ಮುಂಚೂಣಿ |
|
97 |
ಇಂದ್ರ |
ಸುರೇಶ, ದೇವರಾಜ, ಪುರಂಧರ, ವಜ್ರಿ,
ದೇವೇಶ, ಸುರಪತಿ, ಶಚಿಪತಿ, ಸಹಸ್ರಾಕ್ಷ |
|
98 |
ಆಸೆ |
ಅಭಿಲಾಷೆ, ಇಷ್ಟ, ಇಚ್ಛೆ, ಆಕಾಂಕ್ಷೆ,
ಕಾಮನೆ, ಮನೋರಥ, ವಾಂಛೆ |
|
99 |
ಪುರಸ್ಕಾರ |
ಬಹುಮಾನ , ಪಾರಿತೋಷಕ, ಇನಾಮು,
ಕಾಣಿಕೆ |
|
100 |
ಹಬ್ಬ |
ಉತ್ಸವ, ಪರ್ವ, ಸಮಾರೋಹ, ಪರ್ಬ |
